Vücut Analizi İçin En Doğru Yöntemler Nelerdir?
Aslında vücut kompozisyonu olarak nitelendirilmesi gereken, ancak günümüzde daha çok vücut analizi olarak bildiğimiz terim, bilimsel yöntemler kullanılarak kişilerin toplam kilosunu oluşturan segment yapının (kas/yağ oranı, su, kemik yoğunluğunun) belirlenip vücut kompozisyonunun çıkartılmasıdır.
Vücut kompozisyonunu ölçmek, bir antrenman programının veya diyetin etkili olup olmadığını, doğru yolda olup olmadığınızı belirlemenize yardımcı olabilir.
Bilim adamları vücut kompozisyonunu tahmin etmek için birçok yöntem geliştirdiler.
Berkay Türkkan Fitness mobil uygulamasıyla antrenman ve beslenme adına ihtiyaç duyacağınız her şey cebinizde!
iPhone için App Store'dan ücretsiz indir!
Google Play'den ücretsiz indir!
BMI
Vücut kitle indeksi (BMI), tek başına vücut yağ ölçeğine güvenmek yerine, belki de genel sağlığınızın daha güvenilir bir göstergesidir. BMI yağı ölçemezken, boyunuz ve yaşınız için doğru ağırlık aralığında olup olmadığınızın genel bir resmini çizer.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri Güvenilir Kaynak (CDC) yetişkinler için aşağıdaki BMI önerilerini özetlemektedir:
18,5'in altında Zayıf
18,5 - 24,9 Normal veya sağlıklı kilo
25.0 - 29.9 Fazla Kilolu
30.0 ve üstü Obez
Ulusal Kalp, Akciğer ve Kan Enstitüsünden alınan bu Güvenilir Kaynak gibi BMI'nizi belirlemek için çevrimiçi hesaplayıcıları kullanabilirsiniz.
BMI'ye güvenmenin dezavantajı, vücut yağını ölçmemesidir. Bu nedenle, örneğin çok kaslı bir sporcu, kilosuna ve boyuna bağlı olarak daha yüksek bir BMI'ye sahip olabilir.
Ayrıca, CDC, kadınların, yaşlı yetişkinlerin ve Asya kökenli insanların doğal olarak daha yüksek vücut yağ seviyelerine sahip olduğunu söylüyor. Tüm bu faktörler, BMI'nin güvenilirliğini tek sağlık ölçümünüz olarak sınırlayabilir.
Mezura ile ölçüm
Vücut yağ ölçeklerinin bir dezavantajı, vücudunuzun bel çevresinde ne kadar yağ tuttuğunu size söylememesidir ki bu bir risk olarak kabul edilir:
Kardiyovasküler hastalıklar
2 tip diyabet
Karaciğer yağlanması
Bel ölçünüzü ölçmek vücut yağ ölçeği sonuçlarınızı tamamlamaya yardımcı olabilir.
Ulusal Kalp, Akciğer ve Kan Enstitüsü Güvenilir Kaynak, bel ölçüsü 88,9 cm'den büyük olan bir kadın veya bel ölçüsü 101,6 cm'den büyük olan bir erkeğin kalp hastalığı ve diyabet riskinin arttığını belirtiyor.
Bunun yanında yağlanmadan kas geliştirmek ya da kas kaybetmeden kilo vermek hedefindeyseniz de mezura ile düzenli ölçüm size yol gösterebilir.
Kaliperler
Genellikle fitness uzmanları tarafından kullanılan kaliperler, vücut yağınızı tahmin etmek için cilt derinizi (genellikle bel veya kalçaların çevresinde) sıkıştırarak kullanılır. Bu en basit ve ucuz yöntemlerden biridir. Üstelik ölçümü alan kişinin uzmanlığına bağlı olarak sonuçlar da aşağı yukarı doğrudur.
NOT: Kaliperle ölçüm yapabilmeniz için vücudun hangi noktalarından ölçüm yapıldığını bilmeniz gerekir. Kısa bir YouTube araştırmasıyla bu konuda fikir sahibi olabilirsiniz.
Çift enerjili x-ışını absorpsiyometri (DEXA) taramaları
Genellikle osteoporoz teşhisi için (kemik kütlesini ölçmek için) kullanılan DEXA taramaları, aynı zamanda güvenilir vücut yağı ölçüm yöntemleridir ve tek başına BMI'ye güvenmekten daha güvenilir olabilir. Bu taramalar için, bu ekipmana sahip bir merkez bulmanız gerekir. Taramalar, bulunduğunuz yere bağlı olarak pahalı olabilir ve sigorta kapsamında olmayabilir.
Elde taşınan yağ ölçüm cihazları
Bu vücut yağ ölçümü testi, kilonuzu ölçmemesi dışında bir tartıya benzer şekilde çalışır. Cihazın her iki yanında, cihazı önünüzde tutarken vücut yağınızı ölçen sensörler vardır. Elde taşınan yağ ölçüm cihazları diğer yöntemler kadar hassas değildir, ancak kullanımı kolaydır ve nispeten ucuzdur.
Sualtı ağırlık (hidrodensitometri) testi
Bu test, vücut ağırlığınızın kaldırma kuvvetine dayanmaktadır. Yağ, kastan daha kolay yüzer. Kaldırma gücünüze ve kilonuza bağlı olarak, testi uygulayan kişi vücut yağ yüzdenizi hesaplayabilir. Su altı testi, vücut yağını ölçmek için doğru bir araç olarak kabul edilir. Ancak, bu tür testleri yapabilecek bir merkez bulmak zor olabilir. Test ayrıca rahatsız edici olabilir.
Bod Pod
Bazı fitness merkezlerinde ve tıbbi tesislerde bulunan Bod Pod, vücut yağınızı hava deplasman pletismografisi (ADP) ile ölçerken birkaç dakika ayakta durduğunuz bir cihazdır. Bu yöntem, su altı testiyle benzer doğruluğa sahiptir. Ancak, bu cihazlara erişim sınırlıdır ve testler pahalı olabilir.
Fakat bütün bu yöntemlerin ne kadar "güvenilir" ve ne kadar "geçerli" olduğu sıklıkla tartışma konusu oldu.
Geçerlilik, bir yöntemin bize ne kadar iyi bir “gerçek” değer verdiğini ifade eder. Ancak belirli bir yöntemin geçerliliğini, doğrulanmış başka bir yöntemle karşılaştırarak değerlendirebiliriz.
Güvenilirlik, bir yöntemin tekrarlandığında ne kadar tutarlı olduğunu ifade eder.
Size verdiği sayı tam olarak "gerçek" bir değer olmasa bile, "güvenilir" olan bir yöntem kesinlikle değişiklikleri izlemek için kullanılabilir.
Sonuç
En doğru sonuç yerine, en doğru yolu izlemelisiniz. En doğru yol aynadaki görüntünüze, kıyafetlerin üzerinizde duruşuna ve kendinizdeki memnuniyetinize odaklanmanızdır.
Bunun dışında ilerlemenizi takip etmek için hangi yönteme erişebilirliğiniz varsa, bu yöntemi hiç değiştirmeden hep aynı koşullar ile ölçümlerinizi alıp (tavsiye edilen sabah ilk iş aç karnına idrar sonrası alınan ölçümler) ilerlemenizi takip etmeniz en doğru yoldur.
İpek Köktuna
TheBodyLabTR
Kaynakça
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23368825/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23368825/